Vàng da là hiện tượng thường được bắt gặp ở trẻ sơ sinh, được xảy ra do các tế bào hồng cầu bị vỡ nên viêc chuyển hóa bilirubin trong gan chưa. Tuy nhiên các mẹ cũng không thể chủ quan vì nếu là bệnh lý vàng da thì rất nguy hiểm. Trường hợp vàng da do sinh lý thì trẻ sẽ tự miễn dịch và tự khỏi. Tuy nhiên vàng da bệnh lý là loại bệnh rất nguy hiểm; nếu không phát hiện và chữa trị kịp thời khiến cho bệnh trở nặng hơn. Trường hợp xấu, bệnh chuyển qua vàng da nhân hậu quả nghiêm trọng sẽ gây ra tử vong ở trẻ nhỏ. Bệnh thường xảy ra ở thời điểm một tuần sau khi được sinh ra. Vì vậy, các mẹ việc nhận biết các dấu hiệu bệnh lý để có biện pháp phòng ngừa kịp thời là điều rất quan trọng đối với trẻ.
Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh là gì?
Vàng da sơ sinh là do tăng Bilirubin gián tiếp rất hay gặp, bệnh xảy ra ở 25-30% ở trẻ đủ tháng và đa số ở trẻ non tháng. Bệnh thường xảy ra trong tháng tuổi đầu tiên nhưng nguy hiểm nhất là trong 2 tuần đầu tiên. Vàng da sơ sinh có thể ở mức độ nhẹ (vàng da sinh lý) nhưng cũng có thể tiến triển nặng (vàng da bệnh lý).
Hiện tượng vàng da ở trẻ sơ sinh thường xuất hiện trong một tuần sau khi trẻ được ra đời; đây là những hiện tượng sinh lý bình thường các mẹ không nên quá lo lắng, khi những hồng cầu của thai nhi bị phá hủy để thay thế bằng những hồng cầu trưởng thành; trong quá trình vận chuyển hồng cầu bị vỡ, lượng Bilirubin là chất sắc tố vàng; được phóng thích vào máu là nguyên nhân trẻ bị vàng da.
Trẻ sơ sinh bị vàng da có nguy hiểm không?
Thông thường thì những bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh đều tự khỏi được, sau 1 tuần đến 10 ngày . Nhưng cũng có những trường hợp những trẻ sơ sinh bị vàng da nặng do những chất Bilirubin tăng quá cao; so với quy định và làm cho trẻ bị hôn mê; co giật và dẫn đến tử vong hoặc bị bại não suốt đời. Với trẻ bị vàng da bệnh lý; cần được sớm đưa đến các bệnh viện chuyên khoa nhi để khám và điều trị. Thể dạng bệnh nặng không thể coi thường vì nếu không chữa trị, có thể gây biến chứng nghiêm trọng.
- Bilirubin não cấp tính: Nếu mẹ phát hiện trẻ bị vàng da có các dấu hiệu khác như ngủ li bì, không tập trung, khóc nhiều, bỏ bí và sốt cao cần nghĩ ngay tới tình trạng Bilirubin não cấp tính. Theo các bác sĩ, Bilirubin rất độc hại đối với tế bào của bộ não. Vàng da nặng có khả năng Bilirubin đi vào trong não và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.
- Vàng da nhân: Khi chất Bilirubin vượt qua giới hạn cho phép, gan không đào thải kịp; thì có nguy cơ thấm vào não tức là trẻ đã bị vàng da nhân. Điều này gây tổn thương não không hồi phục được. Vì thế, nếu xác định vàng da; bệnh lý phải điều trị trước 7 ngày sau sinh để phòng nguy cơ tổn thương não.
Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị vàng da
Khi sinh ra bạn cũng có thể quan sát rất dễ những chứng vàng da ở trẻ sơ sinh ở dưới những nơi có ánh đèn sáng; có những trường hợp khó có thể nhận biết được thì các mẹ có thể ấn nhẹ ngón tay cái của mình lên da trẻ trong vài giây sau đó buông ra; đối với những trẻ bị vàng da nơi mà bạn ấn ngón tay sẽ có màu vàng rõ rệt. Các mẹ nên quan sát con thường xuyên nếu có những dấu hiệu của bệnh vàng da; nên đưa bé đến bác sĩ để kiểm tra và điều trị kịp thời.
Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh cũng được chia ra thành 2 loại:
- Vàng da nhẹ: Đối với những đưa trẻ có da hơi vàng ở mặt và thân mình hay những trẻ xuất hiện vàng da muộn sau 3 ngày, trẻ vẫn sinh hoạt bình thường bú tốt.
- Vàng da nặng: Những dấu hiệu như bị vàng da đạm lan xuống chân hoặc tay, trẻ lười bú; những dấu hiệu vàng da xuất hiện từ rất sớm 1 đến 2 ngày sau khi sinh. Những đối tượng trẻ sơ sinh như, đẻ non; nhiễm trùng, sinh ngạt rất dễ bị bệnh.
Các phương pháp điều trị vàng da sơ sinh
- Trẻ sơ sinh bị bệnh vàng da nhẹ thì có thể điều chỉnh tại nhà bằng cách; tắm nắng cho trẻ vào mỗi buổi sáng nhưng lưu ý phải tắm nắng cho bé từ 7 đến 8 giờ sáng.
- Cho trẻ bú thật nhiều trong ngày để đào thải những chất Bilirubin ra theo đường tiêu hóa; luôn theo dõi trẻ trong vòng 7 đến 10 ngày sau khi sinh.
- Đối với những trẻ sơ sinh bị vàng da nặng; thì cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được các bác sĩ chăm sóc và điều trị.
Lưu ý đối với những trẻ bị vàng da, khi trẻ có những dấu hiệu như:
- Bú ít hơn so với bình thường
- Những dấu hiệu vàng da lây lan đến chân và tay
- Xuất hiện vàng da sớm sau 1 đến 2 ngày sau khi sinh
- Bệnh vàng da kéo dài đến 15 ngày.