Gợi ý các món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày giỗ

Gợi ý các món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày giỗ

Cúng giỗ là một trong những phong tục truyền thống của dân tộc Việt Nam. Đó được xem là ngày lễ kỷ niệm đối với người thân đã qua đời. Đến ngày giỗ hàng năm, con cháu sẽ quây quần, dâng mâm cúng lễ để thể hiện tình thương, tấm lòng thủy chung và đạo hiếu đối với người thân, tổ tiên. Dù giàu hay nghèo, thì nhà nào cũng sẽ chuẩn bị mâm cơm cúng với những món ăn truyền thống. Đặc biệt là chị em phụ nữ, đây là ngày quan trọng và chị em thường thể hiện tài năng trong việc chuẩn bị mâm cơm cúng đầy đủ, phù hợp và các món tiếp đãi khách chu đáo. Nếu ai vẫn chưa biết các món ăn truyền thống trong ngày giỗ thì hãy tìm hiểu bài viết sau trong chuyên mục ẩm thực gia đình nhé.

Ngày giỗ theo phong tục của người Việt Nam

Giỗ là một buổi lễ tiệc, nghi thức theo phong tục tập quán của người Việt; nhằm tưởng nhớ đến những người đã qua đời. Ngày Giỗ được tổ chức vào ngày mất theo lịch Âm của người được thờ cúng.

Trước đây, đám giỗ thường sẽ do các bà, các mẹ, những người phụ nữ đảm đang phụ trách nấu các món ăn đãi tiệc đám giỗ. Tuy nhiên, việc nên nấu món gì để vừa ngon miệng, vừa sang trọng mà lại không quá cầu kỳ, tốn kém luôn làm vấn đề khiến rất nhiều người đau đầu.

Theo thông lệ xa xưa, khi ông bà trở thành đời thứ năm thì việc thờ phụng sẽ dừng lại. Mục đích là đểi vong linh theo cát bụi thời gian, siêu thoát. Các bài vị sẽ mang đi đốt hay đi chôn, đúng với câu “Ngũ đại mai thần chủ”. Nhưng hiện nay, cũng rất ít người có thể giữ được tục này. Thường, các gia đình chỉ thờ tới đời thứ ba đã dừng lại.

Ý nghĩa tục lệ cúng giỗ của người Việt Nam

Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên có ý nghĩa bình dị và giàu tính thực tiễn. Không giống như sự cực đoan trong nhiều tôn giáo khác. Bởi vậy, tục thờ này dễ dàng được thế tục hóa trở thành nếp sống, phong tục, bám rễ sâu trong tiềm thức của mỗi người. Bằng việc thờ cúng tổ tiên, thế hệ trước làm gương cho thế hệ sau. Đây không chỉ vì trách nhiệm đối với các bậc sinh thành mà còn để giáo dục dạy dỗ con cháu lưu truyền nòi giống.

Ý nghĩa tục lệ cúng giỗ của người Việt Nam

Giáo sư Đào Duy Anh cho rằng: “Tế tự tổ tiên là lấy sự duy trì chủng tộc làm mục đích”. Khi làm cúng giỗ cho người thân, người ta thường sẽ nêu những nguyện vọng, lời cầu xin như: lời cầu xin che chở, phù trợ cho cuộc sống được bình yên, suôn sẻ… Không biết có hiệu quả không, nhưng ý nghĩa của thờ cúng tổ tiên đã thành công. Con người cảm thấy thanh thản về mặt tâm linh, điểm tựa tinh thần quan trọng cho cuộc sống.

Với những mong muốn bình dị và niềm tin nguyên thủy chất phát, thờ tổ tiên được coi là thứ tín ngưỡng không thể thiếu với mọi lớp người. Có thể nói, tục cúng giỗ là một phần không thể thiếu trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của dân tộc ta. Mang đạo lý nhân ái “Uống nước nhớ nguồn” trong tiến trình lịch sử.

Những món ăn ngày giỗ khác nhau theo từng vùng miền

Trước khi đưa ra thực đơn cho đám giỗ, bạn cần nắm bắt mâm cơm cúng giỗ gồm những gì và cúng những ngày giỗ nào (giỗ đầu, giỗ hết, giỗ thường). Chung quy lại những món ăn sau được chọn cúng giỗ: thịt gà, nem, chả giò, rau xào, thịt heo quay và bát canh.

Ngoài ra không thể thiếu xôi, bánh tét bánh chưng hoặc chè, cơm,… Tùy thuộc vào mỗi vùng miền khác nhau, mâm cơm cúng giỗ có những món ăn truyền thống, bạn có thể tham khảo như sau:

Truyền thống ngày giỗ ở miền Bắc

Mâm cơm cúng giỗ miền Bắc theo truyền thống được người dân thực hiện khá đơn giản và tiết kiệm. Tuy nhiên, sự đơn giản và tiết kiệm này vẫn luôn đảm bảo sự thành tâm của con cháu dâng lên người đã khuất. Theo đó, mâm cơm cúng giỗ của người miền Bắc đầy đủ sẽ bao gồm những món sau đây:

Gà luộc (hoặc thịt lợn);

Xôi gấc (hoặc xôi đỗ lạc, đỗ xanh);

Cơm trắng và trứng gà luộc;

Chả giò

Chân giò hầm với măng khô, mộc nhĩ;

Bánh chưng;

Một số món xào như: giá đỗ xào, miến xào lòng gà;

Ngoài ra gia chủ còn có thể chuẩn bị thêm nem rán, tôm tẩm bột chiên giòn;

Thịt đông cùng với dưa chua;

Các món rau củ quả dễ ăn như: rau luộc hay nộm.

Truyền thống ngày giỗ ở miền Bắc

Các món ăn ngày giỗ miền Trung

Miền Trung nổi tiếng thật thà chân chất cùng sự ảnh hưởng của cung đình; do đó mâm cúng giỗ có phần cầu kỳ. Các món cúng được thiết kế theo 4 nhóm canh, xào, luộc và món chiên, nướng. Bạn có thể điểm qua chi tiết các món thường thấy như sau:

Món canh: Canh khổ qua nhồi thịt, canh củ hầm thịt bò, canh măng xương, canh bún giò hay lòng gà…

Món luộc: các loại thịt heo, gà, vịt,…

Món xào: Đậu cove xào, su su xào,…

Món chiên, nướng: Tôm hoặc cá chiên, thịt heo chiên, chả giò chiên…

Các món ăn ngày giỗ miền Nam

Thông thường, mâm cỗ cúng giỗ của người dân Nam Bộ không quá cầu kỳ, phức tạp. Tùy vào hoàn cảnh mà mỗi gia đình sẽ chuẩn bị sao cho đầy đủ bốn món gồm: món hầm, thịt luộc, món xào và món kho. Theo đó:

Các món kho thường là: thịt heo, cá lóc kho với nước dừa.

Món thịt luộc thường là thịt ba rọi xắt mỏng.

Món hầm dùng nhiên liệu chính là thịt heo, hầm cùng măng tre.

Các món xào cũng có thể được chế biến đa chủng loại theo những kiểu như: món xào chua, xào ngọt, xào mặn… và thường xào với rau cải hoặc đồ lòng, tôm và tuyệt đối không dùng thịt rừng.

Tùy vào điều kiện kinh tế cụ thể của mỗi gia đình mà chị em có thể chế biến thêm hoặc giảm bớt một số món ăn sao cho phù hợp. Dù vậy, vẫn luôn cần phải đảm bảo yếu tố sạch sẽ, tươm tất cho mâm cơm cúng để thể hiện lòng biết ơn và sự thành kính dành cho người đã khuất.

Các lưu ý khi làm mâm cỗ đám giỗ

Các lưu ý khi làm mâm cỗ đám giỗ

Đối với mâm cỗ cúng giỗ

Tuyệt đối không nếm hoặc ăn thử các món chế biến trước khi thắp hương.

Trong mâm cúng không đặt những món như gỏi hay thức ăn sống có mùi tanh (điều này có thể làm ô uế ý nghĩa tâm linh trong thờ cúng).

Mâm cỗ cúng giỗ cần có cơm, muối và gạo.

Đèn nhang phải được thắp trước khi bày thức ăn lên.

Đối với mâm cỗ đãi khách

Đồ ăn nên được bày trí sạch sẽ, gòn gàng.

Mâm cỗ đãi khách phải đầy đủ bát, đũa, giấy ăn cho số người ngồi.

Đồ ăn cần đảm bảo vừa miệng, không quá mặn, không quá nhạt.

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã biết được những món ăn truyền thống của ngày giỗ ở từng vùng miền. Mong rằng bài viết trên sẽ có thể bổ ích với bạn.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *