Rối loạn mỡ máu là một trong những căn bệnh phổ biến ở người cao tuổi, do nồng độ chất béo trong máu quá cao. Bệnh rối loạn mỡ máu không có triệu chứng cụ thể, nhưng có những dấu hiệu hay gặp như đau nhức chân tay, đau thắt ngực, hay chân và bàn chân bị lạnh. Đây được xem là một căn bệnh khá nguy hiểm, nhưng nếu được chữa trị kịp thời thì sẽ không gây ra biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những triệu chứng của rối loạn mỡ máu ở người già mà các bác sĩ đã chia sẻ.
Những dấu hiệu cảnh báo bệnh rối loạn mỡ máu
Rối loạn mỡ máu (còn gọi là rối loạn chuyển hóa lipid máu, tăng mỡ trong máu, tăng cholesterol máu) là tình trạng nồng độ chất béo quá cao so với bình thường. Tình trạng này xảy ra khi có một hoặc nhiều các thành phần mỡ máu bị rối loạn như: tăng cholesterol toàn phần, tăng triglyceride, tăng LDL-cholesterol, giảm HDL-cholesterol.
Mặc dù, rối loạn chuyển hóa lipid là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm nhưng lại ít có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, với một số biểu hiện ban đầu sau có thể cảnh báo sớm rối loạn mỡ máu, từ đó có phương pháp điều trị kịp thời.
Chân bị tê bì, đau nhức
Cholesterol trong máu tăng cao sẽ khiến mạch máu bị tắc nghẽn, máu không đưa được đến chân khiến chân bị tê bì, đau nhức, sưng tấy, các khớp ngón chân.
Cơn đau thắt ngực
Khi lượng máu đến tim giảm có thể dẫn đến các cơn đau thắt ngực. Những cơn đau thắt ngực không thường xuyên, thời gian ngắn và tự mất không cần điều trị nhưng có thể tái diễn bất cứ lúc nào. Đôi lúc, người bị mỡ máu cao sẽ có cảm giác khó chịu vùng ngực như bị đè nặng, bóp nghẹt kéo dài từ vài phút đến vài chục phút.
Chân và bàn chân bị lạnh
Lượng máu không đủ cung cấp đến chân sẽ khiến chân và bàn chân bị lạnh, đặc biệt là dấu hiệu này thường chỉ thấy ở một bên chân.
Ngoài những dấu hiệu thường gặp trên, rối loạn mỡ máu còn có các triệu chứng như đau, căng ở cổ, hàm, vai và lưng; khó tiêu và ợ nóng; khó ngủ, mệt mỏi; chóng mặt, tim đập nhanh; nôn mửa và buồn nôn,…
Rối loạn mỡ máu nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây xơ vữa động mạch dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Ngoài ra, tình trạng cholesterol máu cao còn dẫn đến tăng huyết áp và làm tăng khả năng mắc bệnh động mạch ngoại biên, đe dọa đau tim và các vấn đề tim mạch khác.
Cách điều trị rối loạn mỡ máu
– Giảm lượng cholesterol nạp vào cơ thể bằng cách hạn chế những thực phẩm giàu cholesterol như mỡ, da và nội tạng động vật, lòng đỏ trứng….
– Bổ sung vào chế độ dinh dưỡng các loại cá – đây là nguồn cung cấp Omega – 3 có tác dụng bảo vệ tim mạch.
– Tăng cường rau xanh, trái cây ít đường để cung cấp đủ các vitamin, chất khoáng và chất xơ.
Ăn đủ chất đạm nhưng cần chọn thịt nạc (bỏ da, mỡ), cá, đậu hủ, đậu đỗ, nấm, rong biển.
– Lựa chọn ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, khoai củ… giúp cung cấp thêm chất xơ góp phần đào thải cholesterol ra ngoài.
– Bổ sung thực phẩm giàu chất chống oxy hóa giúp loại bỏ các gốc tự do gây hại; như các thức ăn giàu vitamin E (giá đỗ, dầu thực vật…); thức ăn giàu beta-caroten (cà rốt, bí đỏ, gấc, đu đủ, các loại rau có màu xanh đậm; như rau ngót, rau muống, rau dền, rau mồng tơi,…), thức ăn giàu vitamin C (bưởi, táo, cam, dâu, kiwi…).
– Bên cạnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, người cao tuổi cần rèn luyện thể lực đều đặn; với hình thức phù hợp như đi bộ, đạp xe… giúp cơ thể dẻo dai, phòng ngừa bệnh tật.
Nguyên nhân gây tăng mỡ máu ở người cao tuổi
Cholesterol là một chất béo có ở màng tế bào của tất cả các mô tổ chức trong cơ thể; và được vận chuyển trong huyết tương của con người. Phần lớn cholesterol không có nguồn gốc từ thức ăn mà được gan tổng hợp; nên từ các chất béo bão hòa, một phần nhỏ cholesterol được hấp thu; từ thức ăn như: trứng, sữa, não, thịt đỏ, mỡ, lòng động vật, tôm;… Khi chất acid béo loại tự do được hấp thu qua gan.
Tiếp đến là người béo phì, ngoài ra người ta cũng có thể gặp do di truyền; mắc một số bệnh về rối loạn chuyển hóa như đái tháo đường. Còn tăng triglyceride hay gặp nhất là do uống quá nhiều rượu, béo phì; di truyền, lười vận động hoặc rối loạn gene chuyển hóa…
Khi nào được gọi là rối loạn mỡ máu?
Tăng cholesterol máu (bình thường cholesterol máu nhỏ hơn 5,2mmol/l). Cholesterol gồm các chất HDL-C (cholesterol có tỷ trọng cao); và LDL-C cholesetrol có tỷ trọng thấp, HDL-C là loại cholesterol; tốt có tác dụng bảo vệ thành mạch máu. Còn chất LDL-C (cholesterol có tỷ trọng thấp) trong máu người bình thường nhỏ hơn 3,4mmol/l là loại cholesterol xấu. LDL-C có khả năng làm xơ vữa thành động mạch; mà hậu quả sẽ là làm hẹp lòng động mạch gây tăng huyết áp; đột quỵ, tai biến mạch máu não, thiểu năng mạch vành…