Khai thác sóng não để giải quyết tình trạng giao tiếp cho người bị khuyết tật là một lĩnh vực nóng. Các bộ phận giả điều khiển bằng tâm trí đã cho phép những người bị liệt thực hiện các thao tác đơn giản. Nhưng về giao tiếp thì lại có rất ít các thiết bị hỗ trợ. Mặc dù đã có các thiết bị khác có thể nhận biết chuyển động mắt của bệnh nhân. Nhưng đó là một sự thay thế hạn chế và chậm đến mức khó chịu hơn lời nói. Các nhà nghiên cứu từ Mỹ cho biết họ đã chế tạo ra thiết bị đọc sóng não, chuyển đổi thành công sóng não của một bệnh nhân không nói được do liệt thành câu, cho phép anh ta “trò chuyện”.
Thiết bị đọc sóng não người bị liệt giúp giao tiếp
Các nhà nghiên cứu đã khai thác sóng não của một người đàn ông bị liệt không thể nói được. Kết quả là biến những gì anh ta định nói thành câu hiển thị trên màn hình máy tính. Nếu được đầu tư phát triển, nghiên cứu có thể ứng dụng thực tiễn. Giúp hàng ngàn người không nói được do bị liệt nặng cải thiện vấn đề giao tiếp.
Phát hiện này sẽ còn mất nhiều năm nghiên cứu để bổ sung và hoàn thiện. Nhưng công trình đã được đăng tải hôm 14/7 trên Tạp chí Y học New England. Đánh dấu một bước quan trọng cho thấy khoa học sẽ giúp khôi phục giao tiếp tự nhiên cho những người không thể nói chuyện vì chấn thương hoặc bệnh tật.
Tiến sĩ Edward Chang, nhà giải phẫu thần kinh tại Đại học California, San Francisco, Mỹ, người đứng đầu công trình cho biết: “Hầu hết chúng ta đều không để ý cách giao tiếp qua giọng nói quan trọng như thế nào. Thật thú vị khi nghĩ rằng chúng ta đang bắt đầu một chương mới. Một lĩnh vực mới để giảm bớt sự thiệt thòi của những bệnh nhân mất khả năng đó”.
Nhóm của Tiến sĩ Chang đã phát triển một “chất thần kinh giọng nói” giải mã các sóng não thường kiểm soát đường thanh âm, các chuyển động cơ nhỏ của môi, hàm, lưỡi và thanh quản tạo thành từng phụ âm và nguyên âm.
Thử nghiệm thành công trên cơ thể sống
Tình nguyện thử nghiệm thiết bị này là một người đàn ông khoảng 30 tuổi; ông bị đột quỵ cách đây 15 năm gây tê liệt lan rộng và mất khả năng nói. Các nhà nghiên cứu đã cấy các điện cực lên bề mặt não của người đàn ông; cụ thể là trên trên khu vực điều khiển giọng nói. Máy tính đã phân tích các mẫu khi anh ta cố gắng nói những từ phổ biến như “nước” hoặc “tốt”. Cuối cùng anh ta có thể phân biệt được 50 từ có thể tạo ra hơn 1.000 câu quen thuộc.
Với những câu hỏi như “Hôm nay bạn thế nào?” hoặc “Bạn có khát không”? Thiết bị cho phép người đàn ông trả lời “Tôi rất khỏe” hoặc “Không, tôi không khát”. Không phải nói thành lời mà chuyển chúng thành văn bản. Tác giả chính David Moses, một kỹ sư trong phòng thí nghiệm của Tiến sĩ Chang, cho biết; phải mất khoảng 3-4 giây để từ xuất hiện trên màn hình sau khi người đàn ông cố gắng nói.
Trong một bài đánh giá kèm theo, Leigh Hochberg và Sydney Cash. Các nhà thần kinh học của Harvard, đã gọi công trình này là một “minh chứng tiên phong”. Họ đề xuất những cải tiến nhưng cho biết nếu công nghệ phát triển nó cuối cùng có thể giúp những người bị thương, đột quỵ hoặc bệnh tật về não có thể gửi những bị mắc kẹt trong não tới mọi người.
Tín hiệu tốt cho ngành Y
Không tham gia nghiên cứu nhưng lạc quan với kết quả mới được công bố, ông Leigh Hochberg, nhà thần kinh học của Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, nhận xét: “Có thể chỉ vài năm nữa sẽ có một hệ thống hữu ích về điều trị cho phép khôi phục khả năng giao tiếp cho các bệnh nhân bị liệt nặng”.
Trước đó, vào tháng 5-2021, một nhóm nghiên cứu khác đã giúp một người bị liệt dịch chữ viết tay tưởng tượng của mình thành văn bản bằng một giao diện kết hợp não và máy tính.