Bệnh run tay được biết đến là một căn bệnh thường gặp ở người cao tuổi. Đây được xem là một dấu hiệu về sự lão hóa của các khớp tay khi người càng nhiều tuổi, có thể là từ trên tuổi 45. Căn bệnh này mặc dù không có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng gây ra một số khó khăn trong việc sinh hoạt của người già. Đây là hiện tượng tay run do tự phát, không thuộc ý thức vận động của con người. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu khái niệm, nguyên nhân và cách phòng ngừa hiệu quả bệnh run tay ở người cao tuổi qua bài viết này nhé.
Bệnh run tay ở người cao tuổi là gì?
Run tay là một dấu hiệu phổ biến báo hiệu tuổi già. Đây không phải là một yếu tố gây nguy hiểm cho sức khỏe của người cao tuổi nhưng vẫn luôn mang tính thách thức đối với các bác sĩ lão khoa, bác sĩ thần kinh và cả các bác sĩ đa khoa nói chung.
Bệnh run tay được định nghĩa là một chuyển động nhịp nhàng, dao động qua lại theo một biên độ nhất định và ngoài khả năng kiểm soát của cơ thể. Mức độ run có thể thay đổi từ một tình trạng nhẹ đến nghiêm trọng. Bất kỳ hình thức run tay mức độ nghiêm trọng nào cũng có thể có tác động tiêu cực đến các hoạt động của cuộc sống hàng ngày cũng như chất lượng cuộc sống ở người cao tuổi.
Mặt khác, nếu run tay xảy ra một cách cấp tính, đây lại là biểu hiện cho một bệnh lý tổn thương thực thể mới khởi phát như đột quỵ tiểu não. Do đó, ở người lớn tuổi, cần phải tiếp cận bệnh run tay trên nhiều phương diện khác nhau, đánh giá có hệ thống để chẩn đoán chính xác và điều trị phù hợp.
Nguyên nhân gây ra chứng run tay ở người cao tuổi
Nhưng đa số các trường hợp, nguyên nhân chính xác của tình trạng này vẫn còn là một câu hỏi. Thông thường người ta thường quy run tay vào ba trường hợp sau đây:
Run lành tính
Là loại run xuất hiện khi vận động và mất đi khi nghỉ ngơi. Tuy nhiên, nó lại gây nhiều khó chịu trong cuộc sống vì người cao tuổi khó thực hiện những vận động được cho là đơn giản nhất như uống trà. Người bệnh khó có thể cầm được tách trà như bình thường. Các biểu hiện khác kèm theo run tay bao gồm: gật gù đầu, run môi, run lưỡi. Tình trạng run có thể không đối xứng, nghĩa là một bên bị run nhưng một bên lại hoàn toàn bình thường.
Hiện tượng run tay lành tính thường gặp ở tuổi trên 80, khoảng 10-20% dân số bị mắc bệnh này. Có đến một nửa số trường hợp có tiền sử gia đình, còn lại người ta chưa xác định rõ nguyên nhân. Các loại run này lại đáp ứng khá tốt với điều trị bằng các thuốc ức chế beta hay gabapentin, primidone nhưng đây là những biện pháp điều trị không mang tính lâu dài. Run lành tính là loại run thường gặp ở người già.
Run do bệnh Parkinson
Parkinson là một bệnh do thiếu hụt chất trung gian thần kinh dopamin trong hệ thần kinh trung ương. Chúng ta có thể dễ dàng nhận ra bệnh bởi một số dấu hiệu như: cứng đờ, khó vận động, tay xoay vòng, không giữ được tư thế. Người bệnh có dáng đi giật cục và cứng nhắc đặc trưng. Điểm khác biệt nhất là run do Parkinson xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi. Vì thế mà chúng ta có thể thấy tay người bệnh run rất mạnh ngay cả khi đang ngồi nói chuyện. Ban đầu là run từng đợt thưa, nhưng sau thì các đợt này mau hơn và ta có cảm tưởng là người bệnh run liên tục.
Những người bị mắc chứng Parkinson có thể bị suy giảm trí nhớ và ảo giác. Việc điều trị bệnh đã được thành công hoá khi xuất hiện những chất đồng vận của dopamin. Tuy nhiên cần hết sức chú ý là trong quá trình điều trị vì các tác dụng phụ gây rối loạn tâm thần hay trên hệ ngoại tháp của các thuốc này gây ra.
Run do suy giảm chức năng não bộ
Run trong trường hợp này thường là do chức năng não bộ bị suy giảm; gây rối loạn điều hoà vận động. Run xuất hiện khi người cao tuổi tập trung chú ý;càng để ý càng run. Liên quan tới tình trạng này là hiện tượng bị bệnh vữa xơ động mạch não có giảm lưu lượng máu não nghiêm trọng. Cũng có thể gặp ở những trường hợp nghiện rượu, uống quá nhiều thuốc chống động kinh loại phenytoin, hội chứng cận u hay teo não bệnh lý thứ phát.
Phòng ngừa chứng run tay ở người cao tuổi bằng những phương pháp này
Kiểm soát chứng run tay ở người lớn tuổi không phải lúc nào cũng đơn giản; và dễ thực hiện trong khi người già có nhiều bệnh lý đi kèm; và hoàn cảnh xã hội phức tạp. Theo đó, người lớn tuổi thường dùng nhiều hơn một loại thuốc; và các thuốc chống run; sẽ còn làm tăng thêm nguy cơ tương tác thuốc khó kiểm soát.
Chúng ta có thể phòng ngừa chứng run tay ở người cao tuổi bằng những phương pháp sau đây:
- Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu; bia vì sẽ làm tăng tốc độ suy giảm thần kinh; tăng rối loạn sự điều phối thần kinh-cơ trong vận động; làm mức độ run nghiêm trọng hơn.
- Tích cực sử dụng các loại rau củ quả giàu chất ôxy hoá tự nhiên có tác dụng chậm lại sự suy thoái của bộ não điều khiển.
- Tăng cường yến mạnh, hạt hướng dương, đậu nành;… Những thực phẩm chứa nhiều magie có khả năng ổn định dẫn truyền thần kinh; – rất hiệu quả trong các trường hợp run do bệnh Parkinson.
- Thường xuyên hoạt động thể chất sẽ giúp hệ cơ khỏe mạnh; và dẻo dai hơn. Đi bộ hoặc thể dục dưỡng sinh hít thở sâu;… làm tăng lưu thông máu lên não, giúp đối phó với những căng thẳng; và cải thiện triệu chứng bệnh người già; đặc biệt là với chứng run do rối loạn thần kinh thực vật.
- Ưu tiên bổ sung loại sữa bổ sung Glucoraphanin – chiết xuất tự nhiên từ mầm bông cải xanh; có tác dụng thúc đẩy và duy trì các phản ứng chống oxi hóa; giúp cơ thể đào thải chất độc, kết hợp các Vitamin; và khoáng chất đặc biệt là Magie.